Droga ku Życiu
Rozpoczynamy obchody Triduum Paschalnego, którego szczytem jest Wielkanoc, czyli Noc Paschalna. Warto zauważyć bowiem, że święta paschalne, jak nazywamy w liturgii te święte dni poprzedzające i obejmujące Wielkanoc, rozpoczynają się nie w niedzielę Wielkanocy, lecz… w Wielki Czwartek.
“Ponieważ dzieła odkupienia ludzi i doskonałego uwielbienia Boga Chrystus dokonał przez paschalne misterium swojej błogosławionej Męki, przez które umierając, zniweczył naszą śmierć i zmartwychwstając, przywrócił nam życie, Święte Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego jaśnieje jako szczyt roku liturgicznego. Takie znaczenie, jakie niedziela ma w tygodniu, uroczystość Wielkanocy ma w roku liturgicznym. Paschalne Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego rozpoczyna się od wieczornej Mszy Wieczerzy Pańskiej, ma swoje centrum w Wigilii Paschalnej i kończy się Nieszporami Niedzieli Zmartwychwstania.” (Ogólne Normy Roku Liturgicznego nr 18-19).
Liturgia każdego dnia Triduum Paschalnego koncentruje się na jednym z jego etapów, zachowując jednak całość i jedność misterium Chrystusa umęczonego i umarłego (Wieki Czwartek/Wielki Piątek), pogrzebanego (Wielka Sobota) i zmartwychwstałego (Niedziela Wielkanocy).
Triduum jest jedną celebracją Paschy Chrystusa, która rozciąga się na trzy dni. Centralnym obchodem jest Wigilia Paschalna. Triduum Paschalne zatem nie jest jedynie przygotowaniem do Wielkanocy, lecz jest już jej świętowaniem Paschy Pana – Jego przejścia przez Mękę i Śmierć do Życia, którym pragnie się z nami dzielić. Niezwykły charakter tych dni podkreślają rozbudowane obrzędy, na które składają się znaki liturgiczne, postawy, które przyjmujemy podczas celebracji (np. leżenie krzyżem w Wielki Piątek), śpiewy, wypowiadane modlitwy, a także szczególnie obficie zastawiony stół słowa Bożego, zwłaszcza podczas Wigilii Paschalnej, w czasie której słyszymy aż osiem czytań ze Starego Testamentu i dwa z Nowego (List do Rzymian i Ewangelia).
Triduum otwiera wieczorna celebracja Mszy św. Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Wspominamy podczas niej ustanowienie Eucharystii, kierując nasz wzrok ku Krzyżowi i Zmartwychwstaniu. W Wielki Czwartek wieczorem nie świętujemy przede wszystkim ustanowienia ministerialnego kapłaństwa, lecz Eucharystii, z której wypływa kapłaństwo i do której powinno zmierzać. Wspominamy moment, w którym Jezus, przed wydaniem na Śmierć powierzył swojemu Kościołowi nową i wieczną ofiarę, ucztę swojej miłości.
W ten sposób zostajemy wprowadzeni w misterium Wielkiego Piątku, podczas którego nie celebrujemy pogrzebu Jezusa, lecz Jego zwycięską Śmierć. Centralnym obrzędem tego dnia jest adoracja krzyża. Teksty liturgiczne, które słyszymy podczas celebracji Liturgii Męki Pańskiej w Wielki Piątek, ukazują Mękę i Śmierć Chrystusa nade wszystko w kluczu zbawczym tak, jak ukazuje to również św. Jan w swojej Ewangelii. Dla niego Śmierć Jezusa nie jest klęską, lecz zwycięstwem. Jest to chwalebne wywyższenie na krzyżu. W Wielki Piątek mamy również najbardziej bogatą w treści modlitwę powszechną, na którą obecnie składa się dziesięć wezwań. W ten sposób cała ludzkość, za którą się modlimy, zostaje przyniesiona do stóp krzyża, na którym Chrystus oddaje życie za wszystkich.
Liturgia Wigilii paschalnej celebrowana w Wielką Sobotę wieczorem jest szczytem celebracji Triduum Paschalnego i należy już do Niedzieli Zmartwychwstania. Jest to „matka wszystkich wigilii” (św. Augustyn). Jest to noc, podczas której „Kościół, czuwając, oczekuje zmartwychwstania Chrystusa i obchodzi je w sakramentach” (Ogólne normy roku liturgicznego… 21). Jest to noc jaśniejąca światłem. Noc, podczas której Jezus pokonuje ciemności grzechu i śmierci. W bogatej liturgii słowa zostaje nam przypomniana cała historia zbawienia, odnowione przymierze zawarte z Bogiem podczas chrztu św., a także zostajemy zaproszeni do udziału w uczcie eucharystycznej, która jest obrazem nowego życia i obiecanego królestwa.
Celebracja Paschy Chrystusa jest zatem przywołaniem wydarzenia, które dokonało się kiedyś w określonym czasie i miejscu, ale zarazem jest celebracją tego wydarzenia, które dokonuje się tu i teraz. Dokonuje się zatem przejście – pascha. Wyjście z tego, co było naszą niewolą grzechu, aby dojść do wolności dzieci Bożych, którą Chrystus umęczony, pogrzebany i zmartwychwstały przynosi swoim braciom i siostrom.
tekst: s. M. Iwona Kopacz pd
