Celebracja Eucharystyczna
CELEBRACJA EUCHARYSTYCZNA
Słońce pobożności
Msza św. jest słońcem pobożności, królową nabożeństw, źródłem wody życia i łask, które przekazują nam sakramenty.
Msza św. jest najskuteczniejszą modlitwą za dusze w czyśćcu.
Msza św. jest światłem, ofiarą, zaszczepieniem szlachetnej gałązki w oliwce, którą jest grzeszny człowiek.
Msza św. jest chlubą kapłana, siłą męczenników, pokarmem dziewic, tajemniczą mocą apostoła, pisarza, głosiciela Słowa; radością prawdziwego chrześcijanina.
Wieczna Msza św., celebrowana przez Najwyższego Kapłana w niebie, wychwala Boga i daje radość błogosławionym.
Wymiary Mszy świętej
- Pochwalny: adoracja najwyższego majestatu Boga, który jest początkiem i końcem świata oraz każdego z nas indywidualnie.
- Eucharystyczny: [dziękczynienie] najwyższej Dobroci Boga, od którego pochodzi wszelkie dobro dla świata i dla nas.
- Przebłagalny: na zadośćuczynienie za grzechy świata i tych osób, za które ofiarowana jest Msza św.
- Błagalny: o wszelkie łaski, a szczególnie te, w intencji których człowiek się modli.
Owoce Mszy świętej
- Najbardziej ogólny: na chwałę Bogu, a także dla dobra Kościoła chwalebnego, czyśćcowego i walczącego.
- Ogólny: dla tych, dzięki którym Msza może się odbyć: kto przygotował kapłana, kościół, wino i wodę, ministranci, kantorzy, różni pomocnicy itd.
- Szczególny: dla tej osoby, w intencji której została zamówiona Msza św., czy to na zasadzie miłosierdzia czy sprawiedliwości.
- Najbardziej szczególny: dla kapłana celebrującego, jako że sprawuje święty obrzęd.
Wielkie znaczenie Mszy św. oraz jej liczne owoce można wyjaśnić w oparciu nauczanie Soboru Trydenckiego:
- na ołtarzu zostaje złożona ta sama ofiara, co na krzyżu; jest nią Jezus Chrystus, nieskalany Baranek, wcielony Syn Boży;
- ta sama jest także główna osoba składająca ofiarę: kapłan Jezus Chrystus; ten, kto celebruje Mszę, składa ofiarę jako osoba drugorzędna;
- jednakowe jest znaczenie i owoc; jedyna różnica wypływa ze sposobu, w który składa się ofiarę: tzn. z okoliczności zewnętrznych, bez ponownego rozlewu krwi itd.
Każdy grzech jest rodzajem pewnego zaspokojenia człowieka; nie da się go naprawić inaczej, jak poprzez złożenie ofiary: ofiary Jezusa i naszej ofiary z Jezusem.
Potrójny wymiar
Msza św. dzieli się na trzy części: Lekcję, Ofiarowanie, Komunię.
Pierwsza część rozciąga się od Antyfony na wejście do Wyznania wiary włącznie (kiedy jest ono odmawiane). Po przygotowaniu u stopni ołtarza, czyta się Antyfonę na wejście, która jest jakby streszczeniem nauczania zawartego w następnych częściach (czytaniu, psalmie, wersecie, Ewangelii); w Kolekcie prosi się o łaskę zgodną z głoszoną lekcją; a poprzez Wyznanie wiary czyni się akt wiary w naukę, która została nam przedstawiona.
Właściwa ofiara przygotowywana jest poprzez Offertorium, następnie tzw. Sekretę oraz Prefację, która stanowi pierwszą część Kanonu przywołującego orędownictwo świętych. Konsekracja sprawia, że Ofiara Krzyża staje się obecna. Jest to wielka chwila: Jezus składa samego siebie w ofierze; kapłan oraz asysta ofiarują siebie Bogu wraz z Jezusem Chrystusem. Podniesienie służy temu, aby dokonać aktu adoracji. W dalszej części, aż do Ojcze nasz dokonuje się rozdzielanie owoców: dla nieba, dla dusz czyśćcowych, dla Kościoła walczącego, które kończy się najpobożniejszą konkluzją: Przez Niego… wszystko; chwała Trójcy Przenajświętszej przez Jezusa Chrystusa.
Komunia (część jednocząca) ma swoje przygotowanie od Ojcze nasz do Panie, nie jestem godzien. Następuje komunia kapłana i wiernych.
Potem jest dziękczynienie poprzez Communio, Postcommunio, Błogosławieństwo oraz tzw. ostatnia Ewangelia.
Idźcie ofiara spełniona jest pozdrowieniem wiernych, którzy uczestniczyli w Ofierze.
Msza święta jako ofiara
Msza św. jest ofiarą Jezusa Chrystusa, który ponownie składa siebie samego jako Bóg-Człowiek w adoracji, uwielbieniu i dziękczynieniu; są to akty o „nieskończonej wartości moralnej”. Bóg otrzymuje dokładnie to, co ma prawo otrzymać; nic nie może przeszkodzić tym skutkom.
Ponadto Jezus Chrystus podczas Mszy św. składa zadośćuczynienie za grzechy i wyprasza łaski. Oczyszcza i otrzymuje wszystko; ale w nas dokonuje się to tylko w zależności od wewnętrznej dyspozycji, skruchy i zaufania.
Msza św. jest ofiarą ludzkości. Celebruje się ją „pro nobis et totius mundi salute”[1]. Krzyż stanowi centrum ludzkiej historii. W zamierzchłych czasach ludzkość mogła się zbawić w nadziei odkupienia dokonanego przez przyszłego Mesjasza; ludzkość począwszy od Krzyża aż do skończenia świata może się zbawić patrząc na Krzyż, który stoi w centrum. Podobnie jak to miało miejsce na pustyni, kiedy ukąszeni przez węże Hebrajczycy, patrząc na węża z brązu przygotowanego przez Mojżesza, odzyskiwali zdrowie. Tam, na Kalwarii, Maryja poprzez swego Syna zmiażdżyła głowę węża: „ipsa conteret caput tuum”[2].
Msza św. jest ofiarą wspólnoty i całej naszej Rodziny. Ona także ma grzechy, za które trzeba wynagrodzić i łaski, które trzeba wyprosić. Trzeba również oddać chwałę Bogu i przy pomocy apostolstwa zanieść ludziom pokój. Przełożony Generalny raz w miesiącu odprawia za całą Rodzinę i wszystkich jej członków; prowincjał odprawia za prowincję; przełożony domu za wspólnotę; mistrz za swoich uczniów; pisarz za swoich czytelników; dyrektor „San Paolo Film” za widzów.
Msza św. jest ofiarą zakonnika. Jezus „uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył…”. Zakonnik odnawia ofiarę z siebie, ofiarując swoją wolę dostosowaną do woli Bożej; i w Chrystusie będzie jak hostia, oczekując na chwałę; chwałę, która będzie proporcjonalna do stopnia obumarcia samemu sobie. Jak wielkie będzie wywyższenie w ostatecznym zmartwychwstaniu!
Msza św. jest ofiarą kapłana. Konsekracja stanowi centrum dnia. [Kapłan] uczy się, do jakiego stopnia ma kochać dusze: „złożę w ofierze za was samego siebie”. „Nikt nie kocha bardziej od tego, kto umiera za kochaną osobę”. Będąc „alter Christus” wybrał już swój los: ofiarować całego siebie za dusze; czas, zdrowie, zdolności, odpoczynek, pieniądze, szacunek, wygodę, uczucie… Sługa dusz: „Sacerdos aliis”[3]. Ludzie są jego panem, któremu poświęcił wszystko: „aby tam, gdzie jest Jezus, był także i kapłan”.
Msza św. jest ofiarą raju i czyśćca Kościoła. Msza św. rozwesela niebo i uzyskuje modlitwy świętych i aniołów.
Msza św. niesie ulgę jako główną pomoc tym duszom, które cierpią z powodu opóźnionego dostępu do nieba oraz zapewnia nam ich przyjaźń.
Msza św. jest wielką siłą i bezpieczeństwem Kościoła: Jezus jest z nim, choć ukrzyżowany, baranek zabity i zawsze żywy; który w każdej chwili odnawia swoja mękę ze względu na nieustanny ciąg Mszy św., jakie są celebrowane na świecie.
Ofiara uniwersalna
Historia narodów, proroctwa, zapowiedzi, ofiary, poprzez które była przedstawiana i przygotowywana ofiara nieskalanego Baranka: Abel, Abraham, Melchizedek. „Ab ortu solis usque ad occasum offertur nomini meo hostia munda”[4]; pascha hebrajska z ofiarowaniem i spożyciem baranka; wszystkie ofiary z jałówek, owiec, ziarna, oleju itd. miały wartość w odniesieniu do ofiary krzyża i na tyle, na ile ją przypominały.
Jak piękny i wielki jest ten mistrz, który celebruje Mszę i ofiaruje ją wraz z tymi, którzy są wokół niego! „…et omnium circumstantium quorum tibi fides cognita est et nota devotio”[5]. Jak uroczysta jest konsekracja! Z nastepującym rozdzieleniem owoców: Bogu – „iube haec perferri per manus sancti Angeli tui in sublime altare tuum”[6]; duszom w czyśćcu – „Memento etiam, Domine, famulorum famularumque tuarum, qui nos praecesserunt cum signo fidei”[7]; całemu Kościołowi – „nobis quoque peccatoribus…”[8]; konkludując, aby wszystko służyło tylko chwale Bożej – „Per ipsum, et cum ipso, et in ipso… omnis honor et gloria”[9].
Sposoby i stopnie uczestnictwa
Różne są sposoby uczestniczenia we Mszy św.; są one o tyle doskonalsze, o ile bardziej pozwalają uczestniczyć w ofierze: rozumieć ją, śledzić jej różne części, składać ją wraz z kapłanem (który reprezentuje ludzi), uczestniczyć w boskiej ofierze przyjmując komunię.
Oto Instrukcja Świętej Kongregacji ds. Obrzędów:
[…][10]
[Msza] jest jeszcze bardziej kompletna, kiedy celebrans czyta i wyjaśnia tekst Ewangelii albo Lekcji.
Uwagi dotyczące katechezy eucharystycznej
Mszę św. trzeba znać i o niej nauczać; uczestniczyć w niej i celebrować ją święcie; zachowywać jej owoc.
- Nasi klerycy niech dobrze pogłębią teologię „De Sacrificio Missae”, aspekt moralny dyspozycji wewnętrznej oraz przepisów liturgicznych i kanonicznych, a także rytuał Mszy recytowanej, uroczystej i śpiew sakralny.
- Dla aspirantów okaże się pomocne wcześniejsze wyjaśnienie partii katechezy dotyczącej Eucharystii i pogłębienie jej wraz z wiekiem; najpierw o rzeczywistej obecności, później o komunii, a następnie o Mszy św.
Należy im przetłumaczyć i wyjaśnić Kanon.
Jeśli chodzi o nauczanie, można omówić Msze niedzielne.
Niech na czas będą zaopatrzeni w mszalik; najpierw w to najprostsze wydanie, później w bardziej bogate.
Trzeba uświadomić im różnicę pomiędzy komunią infra Missam a komunią extra Missam[11].
Przygotowanie i dziękczynienie
- Osobisty owoc kapłana zależy od przygotowania i dziękczynienia. Dobry kapłan na Mszę św. przeznaczy godzinę, w której zawarte będzie: przygotowanie, godna celebracja i dziękczynienie. W ten sposób odczuje się bliskość z Jezusem Ukrzyżowanym i otrzyma się najwspanialsze łaski dla uświęcenia i dla posługi.
- Doskonałą rzeczą jest oprzeć dzień na Hostii, co oznacza uczynić go eucharystycznym. Od południa do poranka dnia następnego trwa się w przygotowaniu, ofiarując, uświęcając i spełniając różne działania z sercem zjednoczonym z Mieszkańcem Tabernakulum; poranek należy przeżyć w dziękczynieniu, zachowując owoce pobożnej radości, działając „per ipsum, et cum ipso, et in ipso” na chwałę Przenajświętszej Trójcy.
Oczyszczenie naszego ducha przed Mszą św.: [poprzez] akty wiary, nadziei, miłości; przyłączając się do Jezusa, który wchodzi na Kalwarię, razem z Maryją.
Wskazana jest zawsze ta sama metoda, ale pogłębiając wszystko. W pierwszym rzędzie należy stosować to, co proponują księgi liturgiczne, zarówno pod względem przygotowania, jak i dziękczynienia. Jest to metoda dyrektywna. Wielu kapłanów ustala sobie metodę osobistą i nią się kieruje.
Konkluzja
Potrzeba głębokiej pobożności, aby uczestniczyć, a jeszcze bardziej – aby celebrować Mszę św.: „Wszystko jest święte w tej boskiej ofierze:
święta jest ofiara i święty jest główny kapłan, którym nie jest nikt inny, jak Jezus, i o którym św. Paweł mówi, że jest «święty, niewinny, nieskalany, oddzielony od grzeszników, wywyższony ponad niebiosa: Talis decebat ut nobis esset pontifex, sanctus, innocens, impollutus, segregatus a peccatoribus et excelsior coelis factus»[12];
święty jest Kościół, w imieniu którego kapłan ofiaruje Mszę św., uświęconą przez Chrystusa za cenę Jego Krwi: «seipsum tradidit pro ea ut illam sanctificaret… ut sit sancta et immaculata»[13];
święty jest cel, którym jest uwielbienie Boga i wytworzenie w duszach owoców świętości;
święte są modlitwy i obrzędy, które przywołują ofiarę Kalwarii oraz efekty świętości, jakie ona wysłużyła;
święta jest przede wszystkim komunia, która jednoczy nas ze źródłem wszelkiej świętości”[14].
[1] „Za zbawienie nasze i całego świata”.
[2] „Ona zmiażdży ci głowę” (por. Rdz 3,5).
[3] „Kapłan jest dla innych”.
[4] „Od wschodu słońca aż do zachodu… składana będzie imieniu memu ofiara czysta” (por. Ml 1,11).
[5] „[Pamiętaj] o wszystkich tu zgromadzonych, których wiara i oddanie są Ci znane” (Missale Romanum, Kanon Rzymski).
[6] „Niech Twój święty Anioł zaniesie tę ofiarę na ołtarz w niebie” (ibid.).
[7] „Pamiętaj, Boże, o swoich sługach i służebnicach, którzy przed nami odeszli ze znakiem wiary” (ibid.).
[8] „Również nam, Twoim grzesznym sługom…” (ibid.).
[9] „Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie… wszelka cześć i chwała” (ibid.).
[10] Instrukcja Świętej Kongregacji ds. Obrzędów „De musica sacra”, z 3 września 1958, n. 28-34.
[11] Chodzi o komunię otrzymywaną podczas Mszy lub poza Mszą.
[12] „Takiego bowiem potrzeba nam było arcykapłana: świętego, niewinnego, nieskalanego, oddzielonego od grzeszników, wywyższonego ponad niebiosa” (Hbr 7,26).
[13] „[Chrystus] …wydał za niego samego siebie, aby go uświęcić… aby był święty i nieskalany” (Ef 5,25-27).
[14] A. Tanquerey, dz. cyt., n.394.
